Hoe toegankelijk is jouw activiteit?

Er is veel aandacht voor toegankelijkheid binnen de maatschappij. Er is gebleken dat deze lang niet zo toegankelijk is als we dachten en dat mensen onbedoeld uitgesloten worden. Weekend van de Wetenschap is er voor iedereen en daarom zijn er toegankelijkheidsfilters toegevoegd in het programmaoverzicht voor de bezoekers. Op die manier kan het publiek vooraf bekijken waar gezinsleden met een beperking aan kunnen deelnemen bij jouw organisatie tijdens het weekend.

Op deze pagina hebben we een aantal tips verzameld (met veel dank aan Anne Zohlandt van Enabling Archeologie). Niet alles zal overal van toepassing – of zelfs mogelijk – zijn. Laat dat je niet ontmoedigen om als organisatie te verkennen waar je wél aanpassingen kunt maken zodat iemand met een beperking zich welkom voelt. Voor organisaties die er net mee beginnen, is iedere verbetering er één.

Vergeet vooral niet om te onderzoeken hoe toegankelijk jouw activiteit al is, onderaan deze pagina, want vaak wordt vergeten te benoemen wat al mogelijk is. Bij het toevoegen van je activiteit kun je aangeven hoe toegankelijk jouw locatie is. En naarmate je er meer ervaring mee opdoet word je er vanzelf creatiever in!

Rolstoeltoegankelijkheid

Bij rolstoeltoegankelijkheid gaat het om de gehele route naar de ingang van de locatie tot het navigeren tussen ruimtes. Is de ingang gelijkvloers of is er een helling beschikbaar? Gangpaden moeten breed genoeg zijn. Is er een ruim toilet aanwezig? Zorg er dan voor dat die niet volstaat met schoonmaakmiddelen. Voor een écht toegankelijk toilet is natuurlijk meer nodig, maar denk alvast aan de kleine, simpele op te lossen dingen. En soms is een locatie gewoon echt niet rolstoeltoegankelijk. Dat kan, maar zorg ervoor dat dat dan duidelijk is aangegeven.

Visuele ondersteuning

Visuele ondersteuning kan op meer manieren dan alleen tekst, ook in picto- en/of diagrammen (voor mensen met bijvoorbeeld een taalontwikkelingsstoornis of aandachtsproblemen zoals ADHD). Ook het bij de ingang gratis beschikbaar stellen van gelamineerde infographics of beschrijvende tekst helpt. Maak je gebruik van kleur? Denk er dan ook aan dat het kleurgebruik toegankelijk is voor mensen met kleurenblindheid. Er zijn gratis online tools deze om contrast te checken, of na te kijken hoe iets eruitziet voor iemand die kleurenblind is, zoals Color Blindness, Accessible Colors, Color Brewer.

Audio ondersteuning

Audio-ondersteuning kan door live te spreken en je activiteit uit te leggen of door middel van een audiotour. Zorg ervoor dat je in ieder geval één ding tegelijk laat horen. Laat korte pauzes tussen zinnen of zorg ervoor dat mensen zelf hun afspeelsnelheid kunnen bepalen. Keuze tussen een hoge of lage stem helpt ook, sommige mensen kunnen de ene toonhoogte wel goed horen, maar de andere niet. Zorg dat de tekst niet te moeilijk is, B1-niveau is voor de meeste volwassenen prima. Wil jij je tekst controleren op B1 niveau? Dat kan op deze sites: Beoordeel tekst, Controleren op woordniveau.

Objecten kunnen aangeraakt worden

Voor blinden en slechtzienden is het aanraken van objecten belangrijk. Hiermee bekijken ze het object en kunnen ze zich een beeld vormen van wat er te zien is. In combinatie met een gesproken rondleiding of audiotour kunnen zij deelnemen aan de activiteit. Verder is uitleg in braille natuurlijk ook een optie, maar dat vraagt meer van je organisatie, wat zeker bij een tijdelijke activiteit niet altijd haalbaar is.

Toegankelijk voor een hulphond

Een hulphond heeft meestal niet veel meer nodig dan zijn baasje. Het toestaan van een geleidehond is hiermee een snel te realiseren optie. Wat altijd goed werkt is het verzorgen van een bakje water. Let er wel op dat je de medewerker en bezoekers instrueert om de hulphond te negeren. Door de hond te aaien wordt hij afgeleid van zijn werk. Wil iemand de hond echt graag aaien, vraag dan aan het baasje of het mag.

Informatie in gebarentaal beschikbaar

Door de persconferenties tijdens Corona is gebarentaal steeds zichtbaarder geworden. Ken je iemand in je omgeving, bijvoorbeeld een collega, die gebarentaal spreekt? Hoe tof zou het dan zijn wanneer je je activiteit door een gebarentolk kan laten begeleiden. Er zijn ook opties om een tolk in te huren, maar hiervoor moet je dan wel weer budget vrijmaken.

Hulpmiddelen aanwezig

Denk bij hulpmiddelen niet alleen aan rolstoelen en rollators, maar ook aan de kleinere dingen, die vaak gewoon aanwezig zijn. Heb je een krukje of een opstapje zodat de kleinere bezoekers ook de hooggeplaatste teksten kunnen lezen, de knoppen kunnen bedienen en mee kunnen kijken? Dan ben je al een heel eind. Mocht je wel andere/grotere hulpmiddelen hebben op locatie, zorg er dan voor dat ze ook onderhouden worden, zodat ze te allen tijden ingezet kunnen worden.

Prikkelarme locatie / bezoekmomenten

Heeft jouw locatie van nature weinig prikkels? Dan kan je overwegen om op bepaalde momenten de activiteit prikkelarm aan te bieden. Op zulke momenten kan je de verlichting dempen, de helderheid van schermen verlagen en bijvoorbeeld de achtergrondmuziek uitschakelen. Is jouw locatie druk? Dan kan je eraan denken om een specifieke ruimte prikkelarm aan te bieden. Dat kan al zo simpel zijn als een kantoortje dat tijdelijk wat comfortabeler is ingericht met fleecedekentjes en koptelefoons om geluid af te schermen.

Toets je eigen activiteit

Voelen, zien en horen: Is deze informatie via meerdere zintuigen tot je te nemen? Als je voelen, zien en horen hebt kom je al een heel eind voor zowel neurodiverse mensen als mensen met een prikkelgevoeligheid.

Visualiseer je activiteit: “is deze informatie ook zonder letters tot je te nemen?” Dit werkt ondersteunend voor veel verschillende beperkingen, maar is ook direct helpend voor buitenlandse bezoekers. Zeker als een organisatie niet direct geld heeft om alles te vertalen in gebarentaal, Engels of welke taal dan ook, zijn picto’s ook al helpend. En die kan iedere organisatie uit zijn eigen printer gooien en lamineren als ze willen.

Als laatste

Veel van deze suggesties zijn natuurlijk gericht op permanente toegankelijkheid. Als het gaat om tijdelijke activiteiten is bijvoorbeeld een heel toegankelijk toilet bouwen wat veel gevraagd (maar nog steeds wel aan te raden voor toekomstige werknemers). Begin daarom klein en bekijk met welke minimale inspanning je je activiteit toch weer iets toegankelijker kan maken.
Zaken als pictogrammen, een krukje/opstapje, prikkelarme bezoekmomenten kosten weinig geld en ruimte. En kleine hellingen voor drempels, het verplaatsen van een wc-rolhouder, kunnen gewoon blijven zonder dat iemand er last van heeft en komt altijd toegankelijkheid ten goede.
Ga ook na bij je werknemers wie er zelf – of in hun gezin – behoefte heeft aan aanpassingen bij een bezoek op locatie. Zij weten wat ervoor nodig is en hebben vaak ideeën over kleine aanpassingen die zorgen dat iedereen zich welkom voelt op jouw locatie.