Inspiratietoolbox online

Leuk dat je een online activiteit wil organiseren tijdens Weekend van de Wetenschap! Of jouw organisatie voor het eerst meedoet, of vaker een activiteit heeft georganiseerd, in beide gevallen is onderstaande inspiratietoolbox heel bruikbaar. In vijf stappen krijg je aan de hand van de juiste tools handige tips and tricks om online activiteiten te ontwikkelen die goed aansluiten bij jouw organisatie en je doelgroep(en).

1. Warmtecamera

Waar zijn de hotspots in jullie organisatie en waar word jij zelf warm van?
De basis voor een goede activiteit is dat je weet waar jij en je organisatie voor staan.

  • Waarom werk jij daar? Wat zeg je op feestjes? Waar ben je trots op? Wanneer gaan je ogen glinsteren?
  • Wat doet jouw organisatie waardoor het leven leuker, veiliger, spannender, begrijpelijker en/of zinniger wordt? Dit is een belangrijke vraag voor als je de werkzaamheden van jouw organisatie wil laten aansluiten bij de belevingswereld van jouw doelgroep. Misschien is een product dat jullie maken, of een activiteit die jullie doen, voor de doelgroep niet zo spannend, maar is het eindproduct wél spannend. Denk aan fris zwemwater, coole sneakers of vette dansmuziek. Kijk dan of je de link kan maken naar zo’n eindproduct en jullie onmisbare rol daarbij.

Koppeling met Weekend van de Wetenschap

Bijna elke organisatie doet wel iets met wetenschap en technologie. Maar wat maakt jouw organisatie speciaal? Doen jullie baanbrekend onderzoek? Of gebruiken jullie bijzondere technologieën? In Weekend van de Wetenschap laten we de bezoekers graag zien op hoeveel plekken wetenschap en technologie een belangrijke rol spelen.

Probeer dit eens

  • Zoek op je telefoon naar een foto die te maken heeft met je werk. Wat zie je? Wat zou je hierover vertellen aan een vriend of kennis? Ben je trots? Vraag ook een collega om dit te doen.
  • Zijn er verborgen plekken binnen jullie organisatie? Waar bijna nooit iemand komt? Die kunnen juist heel spannend zijn.
  • Ken jij zelf het hele gebouw? Praat eens met iemand van gebouwbeheer of de conciërge. Zijn er spannende verhalen? Of andere opvallende zaken die voor je doelgroep interessant kunnen zijn?

Een voordeel van een (online) video is dat je mensen objecten en ruimtes kunt laten zien die ze doorgaans niet mogen zien. Vooral voor een iets oudere doelgroep (>12 jaar) kan dit spannend zijn.

Goed voorbeeld

Video over pruikzwam vanuit depot van Naturalis.

2. Verrekijker, meetlint en geodriehoek

Onderzoek je doelgroep nauwkeurig
Wie je directe doelgroepen zijn, weet je vaak wel: je klanten of studenten, je leveranciers, je samenwerkingspartners. Weekend van de Wetenschap richt zich op iedereen tussen de 8 en 88, maar primair op gezinnen met kinderen tussen de 8 en 14 jaar. Heb je een goed gevoel voor wat hen bezig houdt? En hoe de activiteiten van jouw organisatie kunnen aansluiten bij hun belevingswereld?

Probeer dit eens

Pak een vel papier en geef antwoord op onderstaande vragen. Bespreek het ook met een collega of je leidinggevende.

  • Voor wie doe je je werk?
  • Wie zijn fans van je werk?
  • Wie weet niet zo goed wat jullie doen?
  • Wat zou je graag willen dat mensen (jong en oud) over jullie zouden denken?

Er is een grote kans dat je met iedere persoon een connectie kan maken, als je zijn/haar belevingswereld kent. Als je het lastig vindt om jullie werkzaamheden uit te leggen aan een doelgroep die niet goed weet wat jullie doen, bedenk dan eens hoe het Klokhuis het zou doen als zij een aflevering zouden maken over jullie werk. Dat je zelfs de meest ingewikkelde onderwerpen kunt uitleggen aan jonge kinderen bewijst de schrijver Chris Ferrie. Hij legt in boekjes onder andere de evolutietheorie en kwantummechanica uit aan baby’s.

3. Boor, hamer, zaag

Aan de slag!
Als je helder voor ogen hebt waar de kracht van jouw organisatie zit en een goed gevoel heb voor de belevingswereld van de doelgroep, dan is het tijd voor actie! In dit onderdeel vind je algemene tips voor waar een activiteit aan moet voldoen, en ideeën ter inspiratie om je activiteit extra sterk te maken.

Gouden tips

  • Vraag het aan anderen
    Geef aan collega’s, familie, en vrienden aan dat je mee wil doen met Weekend van de Wetenschap. Vraag wat zij zouden willen weten over jouw organisatie, wat ze leuk of interessant vinden en of ze ideeën hebben.
  • Vorm versterkt inhoud
    Een vorm moet niet alleen aansprekend zijn, maar ook de inhoud versterken. Een spel of een puzzel bijvoorbeeld kan goed werken, maar alleen als er ook een relevante en logische koppeling is met jullie organisatie.
  • Maak het laagdrempelig
    Het publiek van Weekend van de Wetenschap bestaat deels uit mensen die niet regelmatig in aanraking komen met wetenschap en technologie en die het vaak als een leuke kennismaking zien. Dus houd de activiteiten laagdrempelig.
  • Denk aan dynamiek in families
    Sommige online bezoekers zullen jullie site bezoeken in groepen van kinderen en volwassenen. Denk goed na hoe je het voor iedereen leuk maakt. Vooral activiteiten waarbij jong en oud wordt uitgedaagd om samen aan de slag te gaan, werken goed.
  • Maak een stappenplan
    Je komt op de beste ideeën als je geen haast hebt. Maak een duidelijk stappenplan voor het opzetten en uitwerken van je activiteit. Wanneer wil je wat precies geregeld hebben? Wie heb je hiervoor nodig in je organisatie?

Vijf soorten online activiteiten

Om de deelnemende organisaties aan Weekend van de Wetenschap te helpen hebben we de mogelijke online activiteiten onderverdeeld in vijf soorten:

a. Doe- of bouwpakket
b. Workshop
c. Rondleiding
d. Spel
e. Live event

De eerste vier worden hier verder toegelicht.

a. Doe- of bouwpakket

Bij een doe- of bouwpakket maken online bezoekers iets met spullen die ze thuis kunnen vinden en/of waarvan ze weten dat ze dat vooraf in huis moeten halen. Met een online instructie of een te printen werkblad kunnen ze aan de slag.

Het verschil met een workshop (zie hieronder) is dat het doel veelal is om iets te maken, en dat de online bezoeker bij een workshop eerder iets gaat ontdekken. Maar uiteraard zijn er ook combinaties van deze twee dingen mogelijk.

Gouden tips

  • Huis-tuin-en-keukenspullen
    Zorg ervoor dat doelgroep alle benodigde spullen gemakkelijk in huis kan vinden, of bij de supermarkt kan kopen. Verwacht je dat niet iedereen een of meerdere benodigdheden standaard in huis heeft, geef dit dan tijdig aan in aanloop naar Weekend van de Wetenschap.
  • Instructies via filmpje
    Een instructieblad laten printen is een beproefde methode. Maar een filmpje is vaak laagdrempeliger, inzichtelijker en soms ook minder werk om te maken. Om het extra urgentie te geven tijdens Weekend van de Wetenschap kun je ervoor kiezen om de instructievideo pas in het weekend live te zetten op YouTube of andere social media.
  • Maak het geschikt voor jong en oud
    Een maakactiviteit leent zich goed voor volwassen en kinderen om samen te werken. Hierbij hebben ze samen plezier en kunnen de volwassenen helpen als een bepaalde stap net even lastig is.
  • Maak het niet te lang
    Bedenk dat de spanningsboog online niet erg lang is. Dus zorg ervoor dat er snel resultaat geboekt kan worden. Denk aan max 20 minuten per activiteit.
  • Duurzaam
    Steeds meer mensen verwachten dat je ook aan duurzaamheid denkt. Denk dus na hoe de doelgroep dingen kan hergebruiken en niet onnodig veel onduurzame materialen hoeven te verbruiken.
  • Creëer mogelijkheden tot interactie
    Om extra betrokkenheid bij je doelgroep én meer online zichtbaarheid te genereren kun je mogelijkheden inbouwen voor interactie voor tijdens en na Weekend van de Wetenschap. Denk aan:

    • Maak duidelijk waar je doelgroep vragen kan stellen, bijvoorbeeld via Whatsapp, Facebook of email.
    • Nodig je doelgroep uit foto’s te uploaden op social media met handige hashtag en/of waarbij ze jullie taggen op sociale media. .
    • Geef hints en extra verdieping op jullie social media kanalen, waardoor je extra verkeer creëert.

Goede voorbeelden

Hierbij enkele voorbeelden van hoe je een doe- en bouwpakket online kunt aanbieden:

Hubrecht Instituut

Maak een microscoop van je telefoon van het Hubrecht Instituut.

Museum Joure

Maakfabriek Thuis van Museum Joure.

Thuis in de ruimte

Kijk bij Ontwerpen en bouwen.

b. Workshop

Bij een online workshop faciliteer je dat online bezoekers iets kunnen doen of ontdekken met middelen die ze in huis hebben.

Een workshop kan een laagdrempelige manier zijn om je doelgroep activiteiten aan te bieden die enigszins lijken op de activiteiten die je aanbiedt op jullie eigen locatie. Een ander voordeel is dat je het zo eenvoudig en zo uitgebreid kunt maken als je zelf wil.

Gouden tips

  • Maak het leuk voor het hele gezin
    Zorg ervoor dat jong en oud mee kan doen. Je kunt de activiteit bijvoorbeeld zo maken dat volwassenen soms even moeten helpen.
  • Niet te lang
    Een online activiteit voor een jonge doelgroep moet niet te lang duren. 20 à 30 minuten is echt het maximum. Knip het anders op in meerdere deelactiviteiten.
  • Duidelijk voor welke leeftijd/doelgroep
    Maak duidelijk voor wie de activiteit bedoeld is.
  • Heldere instructies
    Omdat je niet ter plekke extra uitleg kunt geven, zoals bij een fysieke workshop, moeten de instructies kraakhelder zijn. Test de instructies daarom vooraf met meerdere personen uit je doelgroep.
  • Wat kunnen ze thuis of in de omgeving onderzoeken?
    Denk na over wat de doelgroep kan onderzoeken, zonder extra benodigdheden. Elk huis en elke buurt is een schatkamer van dingen die te ontdekken zijn.
  • Maak er een challenge van
    Om extra competitie, bekendheid en betrokkenheid te genereren, kun je de workshop bestempelen als challenge. Houd wel rekening met extra werk, zeker als je de inzendingen gaat delen op social media en als je een winnaar uitkiest.

Goede voorbeelden

Online zijn veel voorbeelden te zien van workshops. Laat je inspireren!

Micropia

Microbiologie experimenten van Micropia

Museon

MuseOnline van Museon

Naturalis

Natuur ontdekken gaat altijd door van Naturalis.
Kijk o.a. onder het kopje ‘In en om je huis met je familie aan de slag’

c. Rondleiding

Als mensen nog niet (in grote getale) naar jullie gebouw mogen of willen komen, dan kun je natuurlijk ook een online rondleiding geven. Live, met mogelijkheid tot interactie, óf vooraf opgenomen. Tijdens de lockdown hebben diverse musea en instellingen een online rondleiding gemaakt of laten maken.

Gouden tips

Deze rondleidingen of demonstraties zijn niet altijd geschikt voor een jonge doelgroep. Een achtjarige zal niet heel lang zijn of haar aandacht vasthouden bij iemand die, al dan niet lopend door een gebouw, uitleg geeft over objecten. Online is dit ook veel lastiger omdat je niet kunt reageren op vragen en het gedrag van kinderen.

Als vorm kan een rondleiding geschikt zijn voor een jongere doelgroep. Om het voor hen aansprekend te maken kun je de volgende dingen doen.

  • Maak het spannend
    • Leg niet uit hoe iets werkt maar demonstreer het. Liefst met geluid en veel effect in het beeld.
    • Maak er een quiz van. Competitie werkt goed om de aandacht vast te houden. Hierbij kun je ook gebruik maken van de dynamiek tussen volwassene en kind.
    • Zorg ervoor dat de kijker zelf iets kan doen. Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn. En het moet aansluiten bij wat je vertelt. Denk aan vechtbewegingen leren als het over ridders gaat, zelf muziek maken of iets simpels bouwen.
  • Vraag een vlogger
    Veel vloggers hebben de gave om mensen met hun enthousiasme en nieuwsgierigheid mee te nemen in hun verhaal. Er zijn tegenwoordig ook vloggers die speciaal voor kinderen vloggen.
  • Kind in presentatie
    Vraag een of meerdere kinderen uit de doelgroep, of net iets ouder, om mee te doen bij de rondleiding. Hierdoor ontstaat er herkenning bij je doelgroep. Ook hebben kinderen vaak een verrassende blik op dingen en kunnen leuke vragen stellen.
  • Maak het niet te lang
    In het echte leven kan een rondleiding misschien 20 of 30 minuten duren, maar online verslapt de aandacht veel sneller. Dus deel het liever op in brokken van 5 à 10 minuten.
  • Doe het met energie
    Online is het nog belangrijker om veel energie in je presentatie te stoppen. Bedenk ook of diegene die normaal de rondleidingen doet, de aangewezen persoon is om het online te doen. Een theatrale uitstraling, geen cameravrees en een vlotte manier van praten zijn echt essentieel.
  • Zorg voor goed licht en goed geluid
    Zelfs de gaafste demonstraties en meest energieke presentaties moeten goed uitgelicht en goed verstaanbaar zijn om de aandacht vast te houden. Investeer dus in goede audiovisuele apparatuur en goede verlichting.

Thuismuseum

Vlog in Muiderslot door Thuismuseum

Museum Speelklok

Muzikale vlogs met rondleider Roelof  Van Museum Speelklok

Het Spoorwegmuseum

De treinwereld vanuit huis van Het Spoorwegmuseum

d. Spel

Eerder bij rondleidingen gaven we al de tip om een spelelement in te bouwen in je online activiteit. Op ESA Space for Kids vind je bijvoorbeeld veel spellen waarbij kinderen iets leren over de ruimte. Maar het ontwikkelen van dit soort spellen vergt, hoe eenvoudig het soms ook lijkt, veel investering in tijd, techniek en financiën. Wil je dus voor Weekend van de Wetenschap een spelelement in je online activiteit inbouwen, denk dan ook aan een quiz of een escape game.

Quiz
Een eenvoudige manier om een quiz aan te bieden, althans wat betreft de techniek van de quiz, is om deelnemers antwoord te laten geven in de chatfunctie van YouTube. Zoals bij Naturalis Live: Biodiversiteit Quiz. Echter, de techniek van het live presenteren en schakelen tussen camera’s maakt deze vorm uitdagend.

Andere manieren waarop je online een quiz of ander spel kunt aanbieden is om online tools te gebruiken waarnaar je verwijst of zelfs op je eigen site kunt integreren.

  • Puzzel.org Allerlei mogelijkheden voor spellen en quizzen, die zijn te integreren op je site.
  • Kahoot Bekende tool om quizzen mee te maken die zowel live als on demand zijn te spelen.
  • Met Google Forms is het mogelijk een quiz te maken door punten toe te kennen aan antwoorden op de vragen. Kies hiervoor in de Instellingen bij Toetsen voor ‘Hiervan een toets maken’.
  • Met Google Slides (en ook in Microsoft Powerpoint) is het mogelijk om antwoorden aanklikbaar te maken en te laten linken naar een pagina met de mededeling of een antwoord goed is of fout. Puntentelling is hierbij helaas niet mogelijk.

Escape game
Nog spannender dan een quiz is een escape game. Net als in een escape room moet je aanwijzingen vinden om verder te komen. Je kunt bijvoorbeeld enkele pagina’s van je site zo instellen dat je alleen met een wachtwoord verder kunt. Of aangeven dat de eindoplossing (bijvoorbeeld een codewoord) gemaild kan worden naar jullie emailadres.

Als je kiest voor een Escape game, denk dan aan de volgende soorten opdrachten:

  • Filmpjes met aanwijzingen.
  • We lopen met de camera door je instelling en zien op de grond, op de muur, verborgen cijfers en letters.
  • Raadsels.
    Maak raadsels die alleen zijn op te lossen door de informatie goed te lezen. Spelenderwijs leert de bezoeker over uitvindingen, historische gebeurtenissen en bijzondere objecten.
  • De online bezoeker zelf laten experimenteren.
    Bedenk proefjes die de speler zelf kan doen. Bijvoorbeeld: welke kant gaat het water op als je je vinger tegen een straal water onder de kraan houdt?

Goed voorbeeld

Kijk voor meer inspiratie bij Museum Escape Online: De Vacature.

4. Waterpas, vijl, schuurpapier

Hoe maak je het helemaal af?
Je hebt een goed idee voor een activiteit, maar hoe zorg je ervoor dat het ook helemaal werkt zoals je wil?

Maak het mooi
Een goede activiteit wordt extra sterk als het er ook mooi uitziet. Het is een belangrijk visitekaartje, dus zorg ervoor dat het bijdraagt aan de gewenste uitstraling van jouw organisatie.

Testen, testen, testen
Een online activiteit ziet er voor bezoekers soms anders uit, als ze hem met verschillende apparaten (telefoon, tablet, laptop, desktop) en verschillende browsers (Chrome, Edge, Safari etc.) bezoeken. Dus test alles uitgebreid en laat je goed adviseren door experts.

5. Megafoon

Laat van je horen!
Je weet wat jullie als organisatie willen laten zien, je hebt je goed ingeleefd in de doelgroep, je hebt een ijzersterke activiteit bedacht en alle randvoorwaarden georganiseerd om het tot een succes te laten komen. Nu je publiek nog.

Je activiteit(en) kondig je natuurlijk aan op de site van Weekend van de Wetenschap. Maar zet vooral ook jullie eigen promotiemiddelen in: website, social media en je (persoonlijke) netwerk.

Weekend van de Wetenschap beschikt over handige online en offline promotiemiddelen. Neem contact op voor de mogelijkheden.

Hoe trek ik de doelgroep naar mijn activiteit?

  • Prikkelende aankondiging
    Verzin een pakkende titel voor je activiteit. Een waarbij de doelgroep meteen zin krijgt en nieuwsgierig wordt naar wat er te beleven valt. Denk aan: een (kinder)vraag, alliteratie (zelfde beginletter, zoals Machtig Mooie Machines), rijm, verwijzing naar iets bekends, of spanning.
  • Heldere en wervende tekst
    Maak duidelijk wat er te doen is en voor wie. Zorg ervoor dat je je tekst afstemt op je doelgroep. En houd de tekst kort en bondig. Zeker op websites zijn achtergrondteksten niet heel bruikbaar en aansprekend.
  • Aansprekende foto
    Op het internet red je het tegenwoordig niet meer zonder goed beeldmateriaal. Met een goede foto, of een sterk grafisch beeld, bereik je je doelgroep beter. Het is de moeite waard hier veel aandacht en wellicht wat extra budget aan te besteden. Denk eraan dat je rechtenvrije beelden gebruikt of de rechten voor gebruik afkoopt, en altijd de credits vermeldt.
  • Maak je activiteiten gratis
    Het Weekend van Wetenschap streeft ernaar dat alle activiteiten in het weekend gratis toegankelijk zijn. Dit werkt zeer uitnodigend en is een van de belangrijke succesfactoren van het event. Bedenk dat je de extra kosten snel terugverdient in extra PR, goodwill van je doelgroep en toekomstige bezoeken.

Voorkom teleurstellingen
Je kunt je aankondiging ook té goed maken. Zorg er voor dat de verwachting van je publiek realistisch is. Als mensen ergens voor moeten betalen of als de capaciteit beperkt is, vermeld dit dan duidelijk vooraf.

Je activiteit aanbieden op de website van Weekend van de Wetenschap?

Via het dashboard kun je je activiteit(en) aanbieden. Het meeste spreekt voor zich, maar enkele handige tips:

  • Linken naar de activiteit
    Als je een pagina hebt gemaakt op jullie website met de activiteit, dan kun je vanaf de site van Weekend van de Wetenschap hiernaar linken. Zorg ook voor een aansprekende afbeelding, liefst van de doelgroep in actie.
  • Video’s met instructies
    Je kunt er voor kiezen om video’s op jullie eigen website te integreren (embedden), of te verwijzen naar YouTube. Soms wil je nog wat meer context geven, of een instructieblad laten printen. In dat geval is het handig om vanaf de site van Weekend van de Wetenschap te linken naar de juiste pagina. Anders kun je ook direct naar de betreffende video op YouTube linken.
  • Account op YouTube
    Als je direct wil linken naar video’s op YouTube, zorg er dan voor dat jullie een account hebben aangemaakt op naam van jullie organisatie. Een privé-account gebruiken is technisch ook mogelijk, maar dit ziet er minder verzorgd uit richting de doelgroep. Hiermee mis je ook de kans dat de doelgroep andere video’s van jullie kunnen bekijken, aangezien die vaak als kijksuggestie worden weergegeven aan het einde van een video.